✍️ دیاکو شفیعی
حکم اعدام “پخشان عزیزی”، مددکار اجتماعی، ژورنالیست و فعال مدنی کورد، در تاریخ ۸ ژانویه ۲۰۲۵ توسط دیوان عالی جمهوری اسلامی ایران تایید شد. عزیزی به اتهام «بغی» و «عضویت در گروه‌هایی که علیه حکومت اسلامی قیام مسلحانه کرده‌اند» به اعدام محکوم گردید.
“پخشان عزیزی” اهل مهاباد، ایران و فارغ التحصیل مددکاری اجتماعی در دانشگاە علامە طباطبائی، از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۲ در کردستان عراق و روژاوا (کردستان سوریه) به پناهندگان و آسیب‌دیدگان جنگ داعش کمک‌های بشردوستانه ارائه داده است.
او نخستین‌بار در تاریخ ۱۶ نوامبر ۲۰۰۹ و در جریان تجمع اعتراضی دانشجویان کورد در دانشگاه تهران علیه اعدام زندانیان سیاسی در کوردستان، بازداشت شد. پس از چهار ماه بازداشت، وی در ۱۹ مارس ۲۰۱۰ با وثیقه ۱۰۰ میلیون تومانی آزاد گردید.
“پخشان عزیزی” در تاریخ ۴ آگوست ۲۰۲۳ توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران در تهران بازداشت شد. پس از ماه‌ها آزار و شکنجه، به زندان اوین منتقل گردید و در تاریخ ۱۴ آگوست ۲۰۲۴، دادگاه انقلاب جمهوری اسلامی ایران او را به اعدام محکوم کرد.
در تاریخ ۸ ژانویه ۲۰۲۵، حکم اعدام “عزیزی” توسط دیوان عالی جمهوری اسلامی ایران تایید شد. “امیر رئیسیان”، وکیل این زندانی سیاسی، اعلام کرده است که تمامی شواهد پرونده نشان‌دهنده فعالیت‌های بشردوستانه عزیزی در شمال سوریه و اردوگاه‌های پناهندگان جنگ علیه داعش است و هیچ گونه فعالیت سیاسی یا مخالف نظام جمهوری اسلامی در پرونده او وجود ندارد. عزیزی با وجود تمامی فشارها و شکنجه‌های دوران بازداشت، هرگونه شرکت در احزاب و عملیات مسلحانه را رد کرده است.
در پی این حکم، جمعی از زنان ایزدی و عراقی در تاریخ ۲۷ ژوئیه ۲۰۲۴، پس از پایان سومین کنفرانس زنان عراق، که به پیشاهنگی «انجمن زنان عراق»، «جنبش آزادی زنان ایزدی» و «جمعیت اور و فرهنگ زنان و کودکان» در بغداد برگزار شد، بیانیه‌ای صادر کرده و کمپینی تحت عنوان “نه به اعدام، آری به زندگی آزاد” را راه‌اندازی کردند.
علاوه بر این، در تاریخ ۹ سپتامبر ۲۰۲۴، بیست و شش نهاد مدافع حقوق بشر با انتشار بیانیه‌ای مشترک، صدور حکم اعدام برای “پخشان عزیزی” را به شدت محکوم کرده و آن را نقض آشکار اصول و موازین حقوق بشری دانستند. این بیانیه با امضای نهادهایی همچون سازمان حقوق بشری هەنگاو، شبکە حقوق بشری کوردستان، حقوق بشر ایران، بنیاد عبدالرحمن برومند، عدالت برای ایران و کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران منتشر شد.
طبق گزارشات بین‌المللی، ایران با اعدام ۹۰۱ نفر در سال ۲۰۲۴، پس از چین، در رده دوم بیشترین اعدام‌ها در سطح جهان قرار دارد.
“ولکر تورک” کمیسر حقوق بشر سازمان ملل از افزایش اعدام زنان ابراز نگرانی کرده بود. و اعلام کرد دست‌کم ۳۱ زن در سال ۲۰۲۴ در ایران اعدام شدەاند.
همچنین در سال ۲۰۲۴، بیش از ۳۳ فعال سیاسی و معترض توسط دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ایران به اعدام محکوم شده‌اند.