تخریب جنگل‌های زاگرس؛ تهدیدی برای منابع طبیعی و آینده محیط‌زیست ایران

https://youtube.com/shorts/_rcKacqwlg0?si=zFETDAn7pZ7B4ML9

✍️ شبکه ندای زاگرس

جنگل‌های زاگرس، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ذخایر طبیعی ایران، نقش حیاتی در حفظ اکوسیستم‌های منطقه و تأمین منابع آبی ایفا می‌کنند. این جنگل‌ها که در غرب کشور قرار دارند، به‌عنوان ریه‌های طبیعی شناخته می‌شوند و علاوه بر تأمین اکسیژن، به ذخیره‌سازی آب‌های زیرزمینی و ایجاد تنوع زیستی در منطقه کمک می‌کنند. با این حال، این جنگل‌ها در معرض تهدیدات جدی قرار دارند که بخش عمده‌ای از آن به‌واسطه بهره‌برداری ناپایدار از منابع طبیعی است.

یکی از دلایل اصلی تخریب جنگل‌های زاگرس، فقر و محرومیت اقتصادی در مناطق اطراف این جنگل‌هاست. بسیاری از ساکنان این مناطق به‌ناچار برای تأمین معیشت خود به بهره‌برداری از منابع طبیعی از جمله چوب بلوط روی آورده‌اند. این چوب برای ساختمان‌سازی، سوخت اجاق‌ها و گرمایش منازل استفاده می‌شود، اما استفاده بی‌رویه از آن به تخریب این جنگل‌ها و کاهش سرعت بازسازی آن‌ها منجر شده است. علاوه بر چوب، تولید ذغال نیز یکی دیگر از روش‌های رایج بهره‌برداری از جنگل‌ها است که به نابودی سریع‌تر این اکوسیستم‌ها دامن می‌زند.

این روند تخریب نه تنها به اکوسیستم آسیب می‌زند، بلکه عواقب زیست‌محیطی گسترده‌ای به همراه دارد. کاهش سطح جنگل‌ها می‌تواند منجر به رانش زمین، فرسایش خاک، کاهش کیفیت آب‌های زیرزمینی و افزایش آلودگی هوا شود. در نتیجه، تهدیدی جدی برای زندگی مردم منطقه و آینده محیط‌زیست کشور ایجاد می‌شود.

در کنار این مشکلات، سؤال اساسی این است که چرا کشوری با ذخایر طبیعی هزاران ساله چنین رویکردی نسبت به این منابع ارزشمند دارد؟ آیا نابودی تدریجی این جنگل‌ها برای تأمین نیازهای فوری مردم منطقی است؟

پاسخ به این سؤال نیازمند اقدامات جدی و برنامه‌ریزی‌های بلندمدت است. توسعه پایدار و بهره‌برداری صحیح از منابع طبیعی، همراه با آموزش و توانمندسازی جوامع محلی، می‌تواند راه‌حلی مؤثر برای این بحران باشد. مسئولان باید با ایجاد مشاغل جایگزین و حمایت از کشاورزی پایدار، به مردم این مناطق کمک کنند تا از منابع طبیعی به‌صورت اصولی و به‌دور از تخریب استفاده کنند.

به نظر می‌رسد که آینده جنگل‌های زاگرس به‌طور مستقیم به اراده مسئولان و مردم وابسته است. در صورتی که اقدامات مؤثری برای حفاظت از این منابع طبیعی صورت نگیرد، ممکن است در آینده‌ای نه چندان دور، ایران با بحران‌های زیست‌محیطی گسترده‌تری مواجه شود. بنابراین، حفاظت از جنگل‌های زاگرس باید به یک اولویت ملی تبدیل شود تا از آسیب‌های بیشتر به این سرمایه‌های طبیعی جلوگیری شود.