✍️ دکتر حجت رشیدی
“تضمین” از آرایەهای زیبای علم بدیع است. این آرایه در اصطلاح بدیع آن است که شاعری از پارەای، مصراعی، بیتی یا بیت‌هایی از شاعر دیگر در شعر خود استفاده کند. تضمین و استقبال از سنت‌های معروف و مکرر در ادبیات کوردی است که نوعی همگرایی و احترام قلمداد محسوب می‌شود.
استاد ولی‌محمد امیدی کارزانی متخلص به “ولی بیگانه” یکی از شاعران نامدار استان ایلام است که در سال ۱۳۰۱ ه.ش در روستای کارزان از توابع شهرستان چرداول دیده به جهان گشود. وی با سرودن اشعاری حماسی و سنجیده، توانست نام خود را در تاریخ ادبیات کوردی جاودان کند. استاد ولی‌محمد امیدی در سال ۱۳۸۶ دار فانی را وداع گفت و در بهشت رضای شهر ایلام به خاک سپرده شد.
استاد نعمت‌الله داودیان در سال ۱۳۴۲ در شهر ایلام به دنیا آمد. وی از شاعران و چهرەهای درخشان فرهنگ و ادب استان ایلام است. داودیان علاوه بر شعر فارسی، از حامیان و حافظان جدی زبان و ادبیات کوردی است که مجموعه شعری با عنوان “جامەکەێل بێ‌دەنگی” منتشر کرده است. وی علاوه بر شعر کوردی و فارسی به نقد ادبی نیز علاقەمند است و بسیاری از آثار نویسندگان استان را ویراستاری کرده است. تضمین شعر معروف “خەم‌نامه” اثر مرحوم امیدی، یکی از آثار ارزشمند استاد نعمت‌الله داودیان است که آن دو را می‌خوانیم:
“خەم‌نامه”
جام جەم خەم و ئاو زەمزەم خەم
خەم عاڵەمه ژه من بۆەن جەم
خەم یه من واری تیەم ئەر بان تیەم
خەم عاشق من چۆ پەروانە و شەم
خەم کوڕت بمرێ مەر تو برامی
وه هەر کوو مەچم ڕەفیق ڕامی
خەم نیشت من هاورد، خەم کارەزانه
گوڵان خەمزەدەێ باد خەزانه
خەم کوڵپێچگم کردێه تەدارک
خەم نامم نێا، پاێ خەم بمارک
بیلا خەم بەیوو م خەم باومه
هامڕاز خەمم م خەم ناومه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
وه هەر لا نووڕم وه هەر کوو ڕۆ کەم
جوز تووس خوسه نسیوێ نیەوەم
ئەر ئسماعیلم ئەر خوسرەو جەم
“جام جەم خەم و ئاو زەمزەم خەم
خەم عاڵەمه ژه من بۆەن جەم”
بەڕەتم نمێ واته ویره کەم
چەمم ئاوری دوو، دڵ دووگه گوڵەم
دەس دێمه دەس تاڵەێ سیەێ خوەم
“خەم یه من وارێ تیەم ئەر بان تیەم
خەم عاشق من چۆ پەروانە و شەم”
تو ئاو قاومەگەێ گەن و گەن زامی
دووسەێ فەنباز ئێسه و ئاوسامی
تو چاکەنەگەێ ڕووژ نوامی
“خەم کوڕت بمرێ مەر تو برامی
وه هەر کوو مەچم ڕەفیق ڕامی؟!”
ئەگەر تا خوەشی داوه داومه
زکر ئاسایشت ڕووژ و شاومه
دەێ نامه هە خەم هامڕکاومه
“بیلا خەم بەیوو م خەم باومه
هامڕاز خەمم م خەم ناومه”
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
منبع: #ئەنستیتو_زانست_زاگروس
@zanist2021