فمینیسم حقیقی در برابر فمینیسم نمایشی؛ ضرورت مرزبندی در ۲۵ نوامبر

✍️ کوچر پزشک

فمینیسم در معنای اصیل خود جنبشی اخلاقی، اجتماعی و انسانی است که هدف نهایی‌اش ریشه‌کن‌کردن هر گونه خشونت،
تبعیض و نابرابری علیه زنان است. ۲۵ نوامبر، روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان، فرصتی است برای بازاندیشی در این مفهوم و مرزبندی دقیق میان کسانی که حقیقتا در مسیر عدالت برای زنان گام برمی‌دارند و کسانی که تنها از عنوان فمینیسم برای کسب اعتبار، منفعت یا دیده‌شدن استفاده می‌کنند.

این تمایز امروز نه یک بحث نظری، بلکه ضرورتی برای حفظ اصالت و کارآمدی مبارزه اجتماعی است. فمینیست واقعی پیش از هر چیز باوری عمیق و زیربنایی به برابری انسانی دارد؛ برابری‌ای که نه بر اساس تعارف، که بر پایه فهمی دقیق از سازوکارهای تبعیض و خشونت شکل گرفته است.
چنین فردی با مطالعه، آگاهی اجتماعی و مسئولیت‌پذیری تربیت می‌شود و می‌داند که خشونت علیه زنان تنها در شکل آشکار ضرب و تهدید خلاصه نمی‌شود، بلکه در قوانین نابرابر، ساختارهای فرهنگی سنت‌زده، زبان تحقیرآمیز، تبعیض اقتصادی، حذف اجتماعی و هزاران رفتار پنهان دیگر ریشه دارد.
فمینیست واقعی نه تنها این ریشه‌ها را می‌شناسد، بلکه برای تغییر آنها تلاش می‌کند؛ گاهی با آموزش، گاهی با حمایت مستقیم از زنان خشونت‌دیده، گاهی با فعالیت مدنی و گاهی با اصلاح رفتارهای روزمره. او مسئولیت را بر دوش می‌گیرد، بی‌آنکه نیازمند نمایشگری باشد.
در مقابل، فمینیست‌نما کسی است که از نام فمینیسم بیشتر به‌عنوان ویترینی برای نمایش خود استفاده می‌کند تا ابزاری برای تغییر. او ممکن است در شبکه‌های اجتماعی پر سر و صدا باشد، در مناسبت‌های خاص ژست حامی زنان بگیرد یا از واژه‌های پرطمطراق استفاده کند، اما در عمل نه شناختی از مشکلات زنان دارد و نه قدمی واقعی برای کاهش خشونت برمی‌دارد.

در بسیاری مواقع، فمینیست‌نما با مصادره گفتار زنان یا تبدیل دردهای آنان به ابزار محبوبیت، آسیب بیشتری به جنبش می‌زند. این گروه ممکن است حتی ناخواسته همان الگوهای تبعیض‌آمیز را بازتولید کند؛ از جمله تبدیل مسئله زنان به رقابت‌های سیاسی، استفاده ابزاری از روایت‌های شخصی خشونت یا ساده‌سازی و عوامانه‌کردن مشکلات پیچیده اجتماعی.
تشخیص تفاوت میان این دو گروه همیشه آسان نیست؛ اما یک اصل مهم وجود دارد: فمینیست واقعی عمل می‌کند، فمینیست‌نما تنها ادعا. فمینیست واقعی بار مسئولیت را به دوش می‌کشد، فمینیست‌نما بار نمایش را. فمینیست واقعی صدای زنان را تقویت می‌کند، فمینیست‌نما صدای خود را به جای آنان می‌نشاند

. روز ۲۵ نوامبر یادآوری می‌کند که خشونت علیه زنان یک واقعیت تلخ و جهانی است و برای مبارزه با آن، جامعه نیازمند صداهایی صادق، آگاه و مسئول است. خشونت علیه زنان محدود به فرهنگ یا کشور خاصی نیست؛ در خانواده، محیط کار، جامعه، رسانه، ساختارهای حقوقی و حتی روابط عاطفی دیده می‌شود. مبارزه با چنین خشونتی تنها زمانی نتیجه می‌دهد که پشتوانه آن صداقت و تعهد باشد، نه شعار و نمایش. این روز جهانی از ما می‌خواهد که به جای دنباله‌روی از چهره‌سازی‌های زودگذر و فمینیسم‌های تزئینی، به ریشه‌های واقعی خشونت نگاه کنیم، صدای زنان را بشنویم و به جای مصرف شعاری مفاهیم، برای تغییر ساختاری تلاش کنیم.
در نهایت، فمینیسم مسئولیتی اخلاقی است، نه عنوانی اجتماعی. فمینیست واقعی کسی است که به کرامت انسانی باور دارد و برای آن هزینه می‌دهد؛ حتی اگر بی‌صدا باشد.
فمینیست‌نما اما با صدایی بلند ظاهر می‌شود بی‌آنکه تاثیری واقعی بگذارد.

روز ۲۵ نوامبر دعوتی است به انتخاب میان این دو مسیر؛ مسیر عمل، آگاهی و عدالت.