✍️ ادیسه
در این نوشتار اشاره به ناسیونالیسم کوردی نه صرفا بعنوان یک احساس ذهنی بلکه بعنوان یک ایدئولوژی مطرح می شود و استدلالهای آن تبیین می شود.
ناسیونالیسم به عنوان یک جنبش اجتماعی و سیاسی، مجموعهای از مولفهها را در بر میگیرد که به شکلگیری هویت ملی و تقویت احساس تعلق به یک ملت کمک میکند. برخی از مهمترین مولفههای ناسیونالیسم عبارتند از:
1. هویت ملی: ناسیونالیسم بر پایه شناخت و تعریف هویت ملی استوار است. این هویت معمولاً شامل زبان، فرهنگ، تاریخ و آداب و رسوم مشترک است.
2. خودمختاری و یا استقلال: ناسیونالیسم خواستار خودمختاری و استقلال سیاسی برای ملتهاست. این مولفه به ویژه در جوامع تحت سلطه یا استعمار اهمیت دارد. این مطالبه در شکل بنیادین خود شامل حق تعیین سرنوشت برای رهایی از سلطهی دیگران و دستیابی به حق حاکمیت ملی به شکل استقلال یا خودمختاری است.
3. وحدت ملی: ناسیونالیسم تلاش میکند تا افراد مختلف یک ملت را حول محور مشترکات ملی گرد هم آورد و حس وحدت و همبستگی را تقویت کند. این هدف هم در جوامع دارای دولت-ملت و هم در جوامع تحت سلطه کاربرد دارد، اولی برای حفظ انسجام دومی برای ایجاد انسجام.
4. حفاظت از فرهنگ و میراث: ناسیونالیسم به حفظ و ترویج فرهنگ، زبان و میراث تاریخی ملت اهمیت میدهد و تلاش میکند تا این عناصر در برابر تهدیدات خارجی محافظت شوند. این مولفه در جوامع فاقد دولت-ملت که عناصر هویتی آنها در معرض تهدید و تحدید است اهمیت بهمراتب بیشتری دارد.
5. احساس تعلق: این جنبش به ایجاد احساس تعلق عمیق به سرزمین و ملت کمک میکند، که میتواند منجر به ایجاد وفاداری و تعهد به کشورِ موجود یا ایجاد میل به دستیابی به حق حاکمیت شود.
این مولفهها در کنار هم، ناسیونالیسم را به عنوان یک نیروی محرکه در تاریخ معاصر و تحولات سیاسی و اجتماعی شکل دادهاند.
اما ناسیونالیسم در بستر «ملت» شکل میگیرد. مولفههای ملت شامل مجموعهای از عناصر کلیدی هستند که به شکلگیری و تعریف یک ملت کمک میکنند. این مولفهها عبارتند از:
1. هویت فرهنگی: زبان، آداب و رسوم، هنر و سنتهای مشترک که افراد یک ملت را به هم پیوند میدهد.
2. تاریخ مشترک: تجارب تاریخی، از جمله پیروزیها، شکستها و نقاط عطف، که باعث شکلگیری احساس هویت و وحدت ملی میشود.
3. سرزمین: سرزمین مشخصی که ملت بر روی آن زندگی میکند و به آن تعلق دارد. این عنصر جغرافیایی نقش مهمی در هویت ملی دارد.
4. دولت و نظام سیاسی: وجود یک دولت مستقل که نماینده منافع ملت باشد و بتواند حقوق و آزادیهای شهروندان را تضمین کند. حالت دیگر میل و گرایش عمیق به ایجاد دولت و نظام سیاسی ولو دفاکتو و خودمختار و تلاش فعال در جهت احقاق آن در جوامعی است که هماکنون فاقد آن هستند. این میل مرز میان قوم و ملت در جوامع فاقد دولت است.
5. احساس همبستگی: حس همبستگی و همکاری بین اعضای ملت که باعث ایجاد یک جامعه متحد و پایدار میشود.
این مولفهها با هم ترکیب میشوند تا هویت ملی را شکل دهند و به وجود آمدن یک ملت منسجم و پایدار کمک کنند. تمامی این مولفهها در جامعهی کورد وجود دارد.
اما اهمیت ناسیونالیسم کوردی چیست و چرا این پدیده مذموم نیست:
ملت کورد بیش از هر زمان دیگری در معرض ضرورت تاریخی برای مطالبه و به فعل رساندن حق تعیین سرنوشت قرار گرفته است، زیرا بیش از هر زمان دیگری در معرض حذف هویتی و ادغام در زبانها و فرهنگهای همسایه قرار گرفته است. در قرون گذشته عوامل متعددی از جمله وجود دولتهای محلی، فقدان آموزش اجباری به زبان بیگانه و فقدان ارتباطات وسیع آنلاین و آفلاین به زبان بیگانه باعث شده بود قرنها زبان و فرهنگ کوردی از گزند حذف مصون بماند، اما در چند دهه اخیر خلاف آن با شتاب زیاد و با دخالت فعال و عامدانهی دولتهای حاکم بر کوردها در حال انجام است. همچنین بیش از یک قرن آموزش و ارتباطات ناگزیر با سه زبان بیگانه باعث واگرایی زبانی در جامعه کورد شده است که آغازگر یک روند تجزیه زبانی-فرهنگی شده است.
علاوه بر این ناسیونالیسم کوردی دیگرستیز یا بعبارتی شوونیستی و تهاجمی نیست بلکه ایدئولوژی ناسیونالیسم کوردی ماهیت تدافعی دارد و هدف غایی آن حفظ یک ملت در گسترهی تاریخ است، که نه فقط میراث آباواجدادی آنهاست بلکه هر زبان و فرهنگی در دنیا نوعی از میراث بشری است.
هیچکدام از دیگر ایدئولوژیها اعم از دینی یا سوسیالیستی و این وهلهی زمانی چنین پتانسیل فراگیری برای حفاظت از عناصر هویتی ملت کورد و یا کمک به دستیابی به حق حاکمیت ملی را ندارند.
بنابراین تمامی نخبگان و دلسوزان ملت کورد با هر گرایش عقیدتی باید حول این عنصر مشترک تمام تلاش خود را برای جلوگیری از حذف و نسلکشی سفید این ملت کهن به کار گیرند.
#شبکه_ندای_زاگرس
📥 @VOZiran1
🆔 https://t.me/VOZiran
🌐 www.voziran.org