“لیلا قاسم” یکی از برجسته‌ترین چهره‌های مقاومت در تاریخ ملت کورد است کە در سال ۱۹۵۲ در شهر #خانقین عراق، در خانواده‌ای ساده و با لهجە کوردی کلهوری به دنیا آمد. کودکی‌اش در میان دشواری‌های زندگی کشاورزی و مهاجرت به هولیر گذشت، اما از همان سنین نوجوانی، روحیه‌ای ناآرام و آرمان‌خواه در وجودش شکل گرفت. او در سال ۱۹۷۱ وارد دانشگاه بغداد شد و در رشته جامعه‌شناسی به تحصیل پرداخت، دانشگاە محیطی که در آن، نخستین جرقه‌های فعالیت سیاسی‌اش درە قالب عضویت در اتحادیه دانشجویان کردستان و سپس پارت دموکرات کردستان عراق زده شد.
در آن دوران، رژیم بعث به رهبری صدام حسین فضای خفقان‌آور و سرکوب‌گرانه‌ای را بر سراسر عراق تحمیل کرده بود. در چنین شرایطی، “لیلا قاسم” نه‌تنها سکوت نکرد، بلکه با شجاعتی نادر، به افشای چهره واقعی حکومت بعث پرداخت. او به‌همراه برادرش چیاکو و دیگر یارانش، دست به چاپ و توزیع شب‌نامه‌هایی علیه دیکتاتوری صدام زد. این فعالیت‌ها، به‌ویژه در میان دانشجویان و نسل جوان کورد، تاثیر زیادی گذاشت و خیلی زود او را به یکی از اهداف اصلی سرویس‌های امنیتی رژیم بعث تبدیل کرد.
در تاریخ ۲۸ آوریل ۱۹۷۴، “لیلا قاسم” به‌همراه چهار نفر از یارانش، به اتهاماتی ساختگی بازداشت شد. دستگاه اطلاعاتی بعث در پی آن بود تا با محاکمه‌ای نمایشی، چهره‌ای مخوف از مخالفان به تصویر بکشد. دادگاه، در حالی که تحت سلطه کامل نهادهای امنیتی بود برگزار شد، لیلا قاسم با قامتی استوار، در برابر قاضی حاضر شد، بدون ذره‌ای ترس یا پشیمانی، با صدایی آرام اما محکم از آرمان‌های خود دفاع کرد و بی‌هیچ نشانی از ضعف، به پرسش‌ها پاسخ داد.
۱۲ مه ۱۹۷۴، سحرگاه اعدام فرا رسید. لیلا قاسم، جوانی ۲۲ ساله، نخستین زن مخالف سیاسی در عراق و جنبش مبارزاتی کورد کە برای حقوق ملت کورد به دار آویخته شد. پیکر بی‌جان او، نه نشانه شکست، بلکه آغازی بر جاودانه‌شدنش در حافظه تاریخی ملت کورد بود. #لیلا_قاسم از آن پس به “عروس کردستان” شهرت یافت؛ زنی که مرگ را به جان خرید تا صدای آزادی‌خواهی ملت کورد خاموش نشود. “لیلا قاسم” عروس کوردستان و دختر کرد کلهر زبان، نماد زنانه‌ای شد از شجاعت، ایستادگی و مقاومت.
پس از اعدام، مردم کوردستان نام و یاد او را در شعرها، سرودها، نام خیابان‌ها و پارک‌ها جاودانه کردند. اما آنچه از او به‌یادگار مانده، تنها یک تصویر نیست، بلکه نماد زنانه‌ای از مبارزه با ظلم و آرمان‌خواهی در برابر نابرابری است. میراث “لیلا قاسم” فراتر از مرزهای جغرافیایی، الهام‌بخش نسل‌هایی است که همچنان در جست‌وجوی عدالت، آزادی و کرامت انسانی هستند.
“لیلا قاسم” در مناطق زاگرس علی الخصوص در ایلام و کرماشان، که پیش از ترسیم مرزهای سیاسی کنونی، بخشی از یک منطقه جغرافیایی، فرهنگی و زبانی واحد بوده‌اند، احترام و ارادت عمیقی نسبت او وجود دارد. ساکنان استان‌های ایلام و کرماشان، به‌سبب اشتراک‌های زبانی، فرهنگی و تاریخی با مردم خانقین، لیلا را نه تنها یک قهرمان ملی در آن سوی مرز، بلکه بخشی از تاریخ و هویت مشترک خود می‌دانند. از این‌رو، مبارزه و جان‌فشانی او برای احقاق حقوق ملت کورد، در دل و ذهن مردمان زاگرس جایگاهی ویژه دارد و نام او همچنان در این مناطق با افتخار بر زبان‌ها جاری است و خاطره‌اش به عنوان زنی که شجاعانه در برابر ظلم ایستاد، زنده مانده است.
