شورش محیخاک، بخشی از سطح زمین است، که شامل سنگ های از هم پاشیده شده در اثر فعالیتهای شیمیایی و فیزیکی محیط؛ مواد معدنی و مواد آلی است، که زمینه رشد گیاهان را فراهم می کند. برای تشکیل یک سانت خاک صدها تا هزاران سال زمان لازم است. علاوه برعوامل شیمیایی، عوامل محیطی مانند باد، آب و فشارهای طبقات بالایی زمین در بوجود آمدن خاک دخالت دارند.
به طور کلی خاک محل استقرار و منبع تامین آب و مواد غذایی برای گیاهان است. علاوه بر آن قسمتی از اکسیژن لازم برای گیاه به وسیله خلل و فرج خاک به گیاه می رسد و گاز دی اکسیدکربن زائد توسط این حفرات از آن خارج می شود.
در یک کلام خاک بعد از آب مایه حیات است و اکوسیستم طبیعت و زندگی را در برهه های زمانی تعیین می‌کند. هر منطقه ای بنا به شرایط جوی و فصلی دارای خاک هایی برای پرورش گیاهان و درختان است. منطقه زاگرس که دارای آب و هوای چهار فصل و خاک مرغوبی است، بهترین کشاورزی و محصول را میتوان از آن بوجود آورد و این شرایط باعث تقاضای بیشتر مشتریان حوضه خلیج فارس و کشورهای عربی برای خرید خاک از جمهوری اسلامی میشود. هر چند این فروش بنام خاک معدنی انجام میشود ولی مسؤلین نظام جمهوری اسلامی خاک مرغوب را از مناطق زاگرس به کشورهای حاشیه خلیج فارس قاچاق میکنند.
مقصد خاک‌های ایرانی
طبق آمارها و نظرهای کارشناسی، کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس ازجمله امارات و قطر، مقصد نهایی خاک ایران هستند، هم‌اکنون کشورهایی مانند امارات و قطر خاک ندارند، خاک‌های سواحل این کشورها ماسه‌ای و آهکی است که اصلا به درد پوشش گیاهی نمی‌خورد. از سوی دیگر، امارات برای ساخت جزایر مصنوعی و قطر نیز برای خشک کردن دریا و بازیافت اراضی ساحلی‌اش نیاز به خاک ایران دارد. قاچاق خاک تنها مربوط به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس نیست، سال‌هاست به بهانه صادرات گل و گیاه خاک‌های حاصلخیز کشاورزی ایران قاچاق شده و از کشور خارج میشود. جدا از مسئله قاچاق خاک، اکنون با معضلی به نام خام‌فروشی خاک‌های صنعتی مواجهیم. این خاک‌ها در معادن استخراج می‌شوند و اغلب به‌صورت مستقیم یا به‌عنوان باطله معدنی به فروش می‌رسند. این خاک‌ها برای تولید آهن و مس کاربرد زیادی دارند و عناصر نادر و کمیاب زیادی نیز در این خاک‌ها وجود دارد.
چند سالی است که موضوع قاچاق خاک از سوی برخی از نمایندگان مجلس نیز مطرح و این موضوع پیش از این بارها رسانه‌ای شده است.
سازمان تحقیقات کشاورزی از زیرمجموعه‌های مهم وزارت جهاد کشاورزی در ایران است.
همواره خبر #قاچاق_خاک از سوی نهادهای ذیصلاح تکذیب میشود. متولی حفاظت از خاک‌های منابع طبیعی، سازمان جنگل‌ها و مراتع است و تا به امروز این نهاد گزارشی در این زمینه ارائه نکرده است.»
از آنجایی‌که کشورهای حاشیه خلیج فارس خاک مرغوبی برای کشاورزی ندارند، از خریداران خاک ایران هستند. شرکت‌های ساختمانی در کشورهای حوزه خلیج‌فارس از خاک ایران برای خشک کردن سواحل و ساخت و ساز استفاده میکنند و این تقاضا برای سودجویان جمهوری اسلامی فرصتی میلیارد دلاری ایجاد کرده است.
چرا قاچاق خاک؟
خاک یکی از مواداولیه‌ای است که تحت نظر وزارت صنعت و معدن توسط تجار صادر میشود، اما آن دسته از خاک‌ها که مربوط به خاک‌های زراعی و مرتعی است، میلیون‌ها سال طول کشیده تا به‌وجود بیاید و امنیت غذایی ما را تامین می‌کند که فروش این خاک قطعا ممنوع است. از سویی برخی تاجران به جای خاک معدنی سراغ خاک‌های زراعی می‌روند؛ چون استخراج خاک زراعی راحت‌تر است، اما خاک معدنی نیاز به انفجار و عملیات معدنی دارد. بر اساس اطلاعاتی که سازمان محیط‌زیست روی پایگاه اطلاع رسانی خود منتشر کرده، قیمت صادرات خاک هر تن تا ۱۰ دلار است و ممکن است صادر‌کننده در ادعای گمرکی بگوید خاک معدنی صادر می‌کند ولی خاک زراعی باشد.
اگرچه در سال‌های اخیر این اولین بار است که مقامات دولتی ایران به صراحت به قاچاق خاک حاصلخیز ایران از کشور اعتراف میکنند، اما گزارش‌های متعددی در شبکه‌های اجتماعی در سال‌های اخیر زنگ خطر را درباره قاچاق در مقیاس گسترده به صدا درآورده بود.
در گذشته، تصاویر حفر و جمع آوری خاک کشاورزی ایران برای قاچاق به طور گسترده در شبکه های اجتماعی دست به دست می شد.
با این وجود، مقامات گزارش های گذشته را به عنوان “اخبار جعلی” و کاملاً بی اساس رد کرده اند.
پس از جنجال‌ها، گزارش‌های دیگری در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که ادعا می‌کرد برای پنهان کردن قاچاق خاک حاصلخیز، این خاک در گلدان‌های گل به امارات و سایر کشورهای عربی جنوب خلیج فارس فروخته میشود که به عنوان «صادرات گل» ثبت شده است.
اگر بخواهیم نتیجه گیری کنیم باید به این امر واقف باشیم که جمهوری اسلامی درصدد تبدیل کردن کلیه دارایی و ثروت ایران به دلار است و حتی از خاک این مرز وبوم نیز نمی‌گذرد.